Blockchain in 2020: FOMO Solutions, Impact stories, en andere gave ontwikkelingen

Blockchain in 2020: Twee jaar geleden kon ik mijn kont niet keren in de supermarkt, of iemand had het wel over Bitcoin en blockchain. Twee jaar later hoor ik niemand buiten mijn filterbubbel er meer over en zijn het enkel nog de verse jus, talapia filet en nootmuskaat die mij verblijden met hun vereeuwiging op de blockchain. Dat de technologie nog steeds een grote impact gaat maken op onze samenleving, zoals ik in mijn eerdere blog voorspelde, is iets waar ik nog steeds heilig van overtuigd ben. Het zal wel écht een heel stuk minder snel gaan, dan veel mensen vorig jaar, toen blockchain nog het meest overhypte woord van het jaar was, voorspelden.

Onderzoeksbureau Gartner voorspelt dat het, in lijn met hun ‘hype cycle’, nog zeker 5-10 jaar gaat duren, voordat de grote implementaties bij bedrijven, hun vruchten gaan afwerpen en zal slechts 10% van de bedrijven in de komende 5 jaar de technologie echt gaan gebruiken. Dit zal komend jaar al wel $1 miljard aan waarde toevoegen bij de organisaties die de technologie gaan inzetten en volgens voorspelling in de komende 10 jaar zelfs $3 triljoen.

Leuk, al die toekomstmuziek, maar wat kan de Nederlandse consument vandaag de dag al met de technologie? Wat voor impact heeft het nu al in Nederland en wat kunnen we in de komende maanden verwachten? Terechte vragen die ik vaak krijg, als ik mag spreken of trainen over dit onderwerp en daarom ook in deze blog de 5 trends op het gebied van blockchain, die ik in 2020 verwacht.

Verregaande adoptie door bedrijven

De vele blockchain experimenten die door bedrijven zijn of momenteel worden uitgevoerd, worden steeds vaker succesvol afgerond. In sommige industrieën lijkt het zelfs een heuse strijd wie de eerste gave, werkende toepassingen bekend maakt; ‘FOMO Solutions’. Hoewel veel bedrijven hun successen juist geheimhouden om de concurrentie voor te blijven (leert een rondgang langs de grotere advieskantoren die hierin assisteren), zijn er ook genoeg bedrijven die het juist als een PR-tool gebruiken om hun innovatieve karakter te tonen.

Binnen de supermarkten zagen we al de sinaasappelsap van de Albert Heijn, de talapiafilet van de Jumbo en de nootmuskaat van Verstegen, waar de volledige toeleveringsketen inzichtelijk is gemaakt door middel van de technologie, om tegemoet te komen aan de sterk toenemende zorgen over voedselveiligheid, de echtheid van voedsel en omstandigheden voor werknemers en omgeving, waarin het voedsel is gemaakt.

De Nederlandse overheid blijft ook op alle mogelijke niveaus experimenteren en komt met verschillende baanbrekende en praktische oplossingen, gebouwd met de technologie. Eerder schreef ik al over de PGB dossiers, lantaarnpalen, parkeerfunctionaliteiten en andere zaken die een heel stuk efficiënter en foutlozer zijn ingericht, ook het CJIB zal blockchain inzetten om schuldenaars te helpen door een financiële ‘noodstop’ te activeren voor mensen die hun boete écht niet kunnen betalen. Een mooi overzicht van de 216 lopende pilots bij Nederlandse overheden, kan je hier vinden.

LEES OOK: De decentrale droom in duigen – Dat was niet de bedoeling!

Wereldwijd stapelen verder de interessante projecten zich op, van de verschillende autobouwers die de technologie inzetten voor bijvoorbeeld het verifiëren van auto onderdelen en faciliteren van auto delen, tot voetbalclubs als Atletico Madrid en Jufentus, die hun eigen cryptocurrency hebben gelanceerd voor fans om te investeren in de club en toegang te geven tot unieke features. Veel adoptie successen zijn echter (nog) niet direct merk- en zichtbaar voor consumenten, zoals de efficiency winsten die Albert Heijn en Carrefour hebben geboekt in hun toeleveringsketen.
We gaan komend jaar nog heel veel mooie ontwikkelingen zien, omdat inmiddels al de helft van de bedrijven inziet dat blockchain hun industrie gaat disrupten en het als prioriteit ziet om op te pakken. Volgens Forrester is de experimentfase voorbij en zal volgend jaar het grootste gedeelte van de bedrijven zich vooral gaan focussen op de implementatie van de technologie binnen het bestaande bedrijf.

Startup showtime

Ze groeiden als paddenstoelen uit de grond en vielen bij bosjes neer; de blockchain startups die tijdens het toppunt van de hype in 2017 / 2018 ontstonden. Op zoek naar ‘de nieuwe Bitcoin’ werden miljarden euro’s geïnvesteerd in allerlei startups, waarvan de meeste mensen hoopten dat de prijs, net als Bitcoin en Ethereum, zou gaan ‘moonen’; vele tientallen keren over de kop zou gaan. Helaas bleek 80% van deze startups regelrechte SCAMS te zijn en vielen nog de meeste andere startups om, door mismanagement, geen vraag naar het product of simpelweg omdat men niet het beloofde product kon leveren. Gelukkig is de hype eindelijk over, zijn de meeste onrealistische avonturiers en korte termijn gelukszoekers afgetaaid en komen serieuze startups met steeds meer bijzondere toepassingen en oplossingen. Er zijn een aantal Nederlandse startups die de ‘cryptowinter’ hebben overleefd, ondertussen mooi hebben doorgebouwd en al de eerste werkende toepassingen op de markt hebben gebracht.

Bitcanna, wat de wereldwijde cannabissector op de blockchain zet, lanceerde haar eigen blockchain netwerk, token, wallet en is momenteel de laatste tests aan het uitvoeren voor het lanceren van haar volledige wereldwijde betaaloplossing voor bedrijven die actief zijn in de cannabis sector. Naast de broodnodige betalingsoplossing (veel bedrijven uit de sector krijgen geen financiële dienstverlening en werken grotendeels nog met cash geld), werkt het ook aan transparantie van de volledige toeleveringsketen; ‘seed to sale’ en een gedecentraliseerde review mogelijkheid, om fake reviews tegen te gaan. Andere gave bedrijven die momenteel mooie stappen aan het zetten zijn, zijn Safeguard, wat calamiteiten binnen bedrijven verkleint, Guts, wat een geweldige vuist maakt tegen ticketfraude en woekerprijzen, Wordproof, wat content van websites ‘timestamped’, om misbruik tegen te gaan en CargoLedger, wat alle administratie rondom scheepstransport digitaliseert en vereenvoudigt. Als we naar de openbare planningen van de verschillende bedrijven kijken, dan staan er in 2020 veel gave ontwikkelingen op de planning, welke ik uiteraard met veel enthousiasme ga volgen.

Afbeelding: Berenschot

Impact stories

Leuk, al die efficiencywinsten voor bedrijven en praktische nieuwe toepassingen voor consumenten; waar ik het meest enthousiast van wordt bij blockchain, is de échte impact die het heeft en kan gaan hebben op de mens. Geen evolutie, maar echte revolutie.  Met alle negativiteit van mislukte experimenten door bedrijven, de onlosmakelijke verbondenheid die mensen nog steeds zien met Bitcoin en alle negativiteit die eromheen heerst met prijsdalingen en gebruik door de onderwereld, maar vooral ook; de grote onwetendheid over de werking er van, zijn impact stories heel belangrijk in het nemen van volgende stappen. Ze tonen mijns inziens echt het bestaansrecht van de technologie aan en zorgen voor het benodigde draagvlak.      

Het World Food Program heeft honderdduizenden vluchtelingen uit Syrie op de blockchain ‘gezet’, waardoor vluchtelingen makkelijk kunnen betalen met een een digitale valuta, waardoor er vrijwel geen berovingen meer plaatsvinden en in een ziekenhuis snel medische gegevens kunnen worden geladen. De verkoop van goederen via blockchain zorgt er daarnaast voor dat voorraden makkelijk bijgehouden en aangevuld kunnen worden, er niet met de betalingen gefraudeerd kan worden en dat de vluchtelingen weer een leven op kunnen bouwen met hun eigen digitale ‘wallet’, waarin geld kan worden gespaard.

Ook het kinderfonds van de Verenigde Naties, Unicef, heeft al verschillende projecten lopen en er lopen vele tientallen projecten die blockchain gebruiken om plastic afval uit zeeën te halen, rivieren schoon te maken, CO2 emissies te verlagen, overbevissing tegen te gaan en de basis te bieden voor mensen in ontwikkelingslanden om een bestaan op te bouwen; het aanbieden van een digitale identiteit (1 miljard mensen heeft geen identiteit, met alle grote problemen vandien) en bancaire voorzieningen (bijna 2 miljard mensen hebben geen bankrekening, waardoor bijvoorbeeld niet kunnen sparen).

Net als bij veel bedrijven, zien we ook bij de vele ‘non-profits’, dat er volop geëxperimenteerd is met de technologie en kijkende naar 2020, er vooral hard wordt gewerkt aan succesvolle productlanceringen en implementaties voor het bredere publiek. Het gaat dan ook een jaar worden van échte impact op wereldwijd niveau, wat ook binnen de non-profit sector, voor grote doorbraken gaat zorgen.

Nationale Crypto’s

Afgelopen jaar voorspelde ik al, dat overheden stappen gaan zetten met het opzetten van een eigen, nationale cryptocurrency. Oud IMF Directrice Christine Lagarde riep al eerder centrale banken op om de mogelijkheden te onderzoeken, maar Facebook heeft met het aankondigen van Libra de discussie in een mooie stroomversnelling gebracht. Verschillende landen introduceerde al hun eigen munt, zoals Ecuador, Senegal, Singapore, Tunesië en Venezuela en landen als Dubai, Ecuador, Rusland , Estland, zijn momenteel bezig met het experimenteren er mee. In Duitsland hebben 200 banken zich geschaard achter de lobby om een digitale Euro te introduceren en de recente aankondiging dat zelfs China ‘all-in’ gaat met blockchain, is zeker een voorteken dat er op korte termijn een digitale Yen zit aan te komen.

Veel centrale banken geven toe, dat nationale crypto’s onoverkoombaar zijn, omdat men uiteindelijk de controle over het monetaire systeem wilt behouden en het liefste ook macht bij banken wil weghalen. Waar het onmogelijk is om Bitcoin ter verantwoording te roepen of te verbieden, is dat wel het geval met Libra, welke dan ook momenteel door alle mogelijke overheidsmangels wordt gehaald en zelfs al is verboden in landen als Frankrijk en Duitsland.

In het komende jaar gaan we vooral op dit vlak, heel veel gave ontwikkelingen zien. China zal zoals gezegd op korte termijn haar eigen crypto lanceren, we gaan zien of de Libra zoals gepland gelanceerd gaat worden en vooral; wat de effecten gaan zijn van de introductie van al deze eigen nationale crypto’s. Het is prachtig om te zien hoe landen de Amerikaanse sancties omzeilen met crypto, zoals Venezuela en Iran, ik ben benieuwd wat dit allemaal verder voor impact gaat hebben op mondiaal niveau.

Broodnodige regulatie

In mijn outlook van 2019, gaf ik al aan dat wet- en regelgeving, broodnodig zijn in het nemen van de volgende ‘quantum leap’ van de blockchain technologie. Volgens onderzoek van PWC is de grote onduidelijkheid over en het missen van de regelgeving rondom de technologie, de grootste drempel voor bedrijven om er concreet nu wat mee te gaan doen. Dit heeft vooral te maken met het ‘pacing problem’; het probleem dat het maken en/of aanpassen van wetten, soms jaren kan duren, terwijl technologie zich soms binnen enkele maanden exponentieel ontwikkeld. AirBnB groeide bijvoorbeeld in één jaar van 20.000 naar 80 miljoen boekingen. Toen de GDPR-wetgeving werd gelanceerd, was deze eigenlijk alweer achterhaald, door de snelle opkomst van blockchain (wat in delen haaks staat tegenover deze wetgeving). Oud Minister Kamp gaf al aan dat wetgeving digitale innovatie moet bevorderen en niet afremmen en ook mijn collega’s van het World Economic Forum maakte dit grote vraagstuk internationaal aanhangig.

Gelukkig zijn er vele nieuwe wet- en regelgevingen aangekondigd in 2020, welke op verschillende vlakken de ouderwetse regels voor papier en post, gaan vervangen voor bits en bytes. In januari zal als eerste de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) worden geüpdate, waardoor de verschillende Nederlandse bedrijven actief met cryptocurrencies onder het anti-witwastoezicht gebracht worden en daardoor wettelijk verplicht worden om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan (KYC, AML). Daarnaast worden er verschillende discussies gevoerd, over de rechten en plichten rondom de zogenaamde ‘smart contracts’. Want hoe zit het bij een faillissement en waar moeten bedrijven dan aankloppen? Hoe zit het de rechten en plichten binnen grensoverschrijdende contracten? Ook de veelgeliefde GDPR wetgeving zal komend jaar een update krijgen, om de blockchain technologie meer te omarmen in plaats van tegen te werken.

En wat kunnen we nog meer verwachten?

Ontwikkelingen waarvan ik in 2020 niet direct grote doorbraken verwacht, maar wel een mooie doorontwikkelingen zie en die we zeker in de gaten moeten houden, zijn ‘non-fungible tokens’, het ‘tokenizen’ van bezittingen en ‘self sovereign identity’.

‘Non-fungable tokens’ zijn digitale valuta met een unieke eigenschap. Elke Euro is hetzelfde, maar elke hond is uniek en daarmee niet vrij te wisselen of vervangen door een identiek item. We zagen voorlopers als ‘CryptoKitties’ voor digitale poezen en ‘Decentraland’, vele tientallen projecten zijn momenteel bezig met de meest uiteenlopende zaken te digitaliseren; van verzamelkaarten van sportclubs tot kunst, wijn en gewonnen items binnen games.

Een stap verder, gaat het ‘tokenizen’ van bezittingen; het gebruik van digitale munten om het eigenaarschap ervan aan te geven. Hierdoor is het mogelijk om binnen een fractie van een seconde, zaken als vastgoed, aandelen, goud en andere waardevolle bezittingen te laten veranderen van eigenaar. Maar ook, het gefragmenteerd kopen van deze bezittingen, zoals de Nederlandse startup Bloqhouse al aanbied met huizen. Volgens mijn collega’s van het World Economic Forum, zal in 2027 maar liefst 10% van het wereldwijde BNP op de blockchain staan.

Een ‘long shot’, maar wel echt een waanzinnig gave ontwikkeling, is de ‘self sovereign identity’; zelf je privacy beheren en met één digitale identiteit overal alle mogelijke transacties kunnen voldoen. Zelf bepalen met welke partijen jij jouw identiteitsgegevens deelt, om snel digitaal zaken te regelen of bijvoorbeeld te bewijzen dat je volwassen bent bij het aankopen van alcohol. Het is voor de Nederlandse overheid hét speerpunt op gebied van blockchain en er zijn tientallen startups bezig met de ontwikkeling van producten. Mijn Zorg Log is een van de eerste, succesvolle producten die werd gelanceerd, het wachten is op de volgende lanceringen.

Alleen al de geplande ontwikkelingen gaan van 2020 een heel bijzonder interessant blockchain jaar maken. Ik ben uiteraard heel erg benieuwd wat er verder nog voor onverwachte verassingen gaan plaatsvinden.